‘ไอศกรีม’ มีต้นกำเนิดจากประเทศจีน จริงหรือ?

ประวัติศาสตร์ของไอศกรีมของประเทศจีนคาดว่าเริ่มต้นสมัยราชวงศ์ถัง ( 618-907 A.D.) ในสมัยนั้นนมถือเป็นของแพงและหายากมาก จึงได้มีการคิดค้นวิธีเก็บรักษานมด้วยการนำไปฝังไว้ในหิมะ จนกำเนิดเป็นไอศกรีมรุ่นแรก ๆ ขึ้นจากการผสมนมควาย นมแพะ หรือนมวัว เข้ากับแป้งและการบูร แล้วนำอัดใส่แท่งเหล็กแล้วแช่ในหิมะให้แข็งตัว 

ซึ่งเป็นเวลาไล่เลี่ยกับที่ประเทศอินเดียยุคราชวงศ์โมกุลในรัชสมัยจักรพรรดิอักบัร ได้คิดค้น ‘คุลฟี’(Kulfi) ไอศกรีมแท่ง (สมัยก่อนใช้น้ำแข็งจากเทือกเขาหิมาลัย) ผสมนมสดเคี้ยวเข้มข้น น้ำตาลและกลิ่นต่าง ๆ อย่างเครื่องเทศ ถั่ว ผลไม้ ดอกไม้ ซึ่งสมัยนั้นถือว่าเป็นอาหารสำหรับชนชั้นสูงเท่านั้น 

นอกจากนี้ยังเชื่อกันว่าไอศกรีมมีการผลิตตั้งแต่สมัยอียิปต์โบราณในช่วงราชวงศ์แรกเมื่อ 2890 ปีก่อนคริสต์ศักราช โดยการวางถาดดินเหนียวบาง ๆ ที่มีน้ำไว้บนเตียงฟาง ซึ่งจะแข็งตัวในชั่วข้ามคืน จากการระเหยและอุณหภูมิที่ต่ำในตอนกลางคืน 

ไม่กี่พันปีต่อมา ชาวกรีกโบราณได้เพิ่มความพิเศษให้กับขนมแสนอร่อยนี้โดยใช้น้ำผึ้งและไวน์เพื่อปรุงรสน้ำแข็ง ซึ่ง ฮิปโปเครติส หรือ บิดาแห่งการแพทย์แผนปัจจุบัน ยังให้ผู้ป่วยของเขากินน้ำแข็งเพื่อรักษาด้วยเหมือนกัน

จนประมาณ 800 ถึง 900 A.D. การพิชิตจักรวรรดิเปอร์เซียของอาหรับ ทำให้เกิดการไอศกรีมที่คล้ายคลึงกันชื่อว่า แชร์แบต (sharbat) โดยนำ vermicelli หรือเส้นหมี่มาผสมกับน้ำกุหลาบแช่แข็ง หญ้าฝรั่น และผลไม้เพื่อทำเป็นของหวานสุดหรูที่ราชวงศ์ชื่นชอบ นอกจากนี้นักวิทยาศาสตร์ชาวอาหรับยังได้แนะนำองค์ประกอบสำคัญในกระบวนการผลิตไอศกรีม ด้วยการใช้เกลือสินเธาว์และน้ำแข็งเพื่อให้ไอศกรีมเกิดการเซ็ทตัวเร็วขึ้น 

ถึงแม้ว่าจะไม่สามารถพิสูจน์ได้แน่ชัดเมื่อว่าสูตรไอศกรีมยุคแรก ๆ มาถึงอิตาลีจริงหรือไม่ แต่ในช่วงทศวรรษที่ 1600 ชุมชนต่าง ๆ ในเมืองเวนิส เนเปิลส์ และซิซิลี มักทาน ‘ซอร์เบตโต’ หรือน้ำแข็งที่ผสมกับผลไม้ของชาวอาหรับเป็นประจำ จนในทศวรรษที่ 1660 ปริศนาไอศกรีมหลายชิ้นก็มารวมกัน ในเมืองเนเปิลส์ Antonio Latini ได้เขียนสูตรอาหารที่เก่าแก่ที่สุดบางส่วนสำหรับ ‘ซอร์เบต์’ และซอร์เบต์ที่ทำจากนม ซอร์เบต์นี้แช่แข็งด้วยหิมะและเกลือ ใส่นม น้ำตาล และฟักทองหวาน นักประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่อ้างว่านี่เป็นสิ่งที่ใกล้เคียงที่สุดกับสูตรไอศกรีมสูตรแรกที่บันทึกไว้

ในช่วงเวลาเดียว ค.ศ. 1686 เชฟชาวซิซิลี ชื่อว่า ฟรานเชสโก้ โปรโกปิโอ้ เดย โกลเตลลี (Francesco Procopio dei Coltelli) ได้เปิด คาเฟโปรคอป (Café Procope) โดยมีการขายไอศกรีม ‘เจลาโต’ ขึ้นเป็นครั้งแรก และมีการพัฒนาให้เกิด ไอศกรีมกลิ่น และรส ต่าง ๆ ให้กับลูกค้าชนชั้นสูงอย่าง นโปเลียน หรือแม้แต่ชาวอเมริกันที่หลงใหลในรสชาติ เช่น เบนจามิน แฟรงคลิน และโธมัส เจฟเฟอร์สัน จนเดินเข้าสู่ประเทศสหรัฐอเมริกา ราว ค.ศ.1700 หลังจากนั้น ไอศกรีมก็เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก จนหลังปฏิวัติอุตสาหกรรม ค.ศ. 1916 ได้มีการคิดค้นเครื่องใช้ไฟฟ้าและเครื่องทุ่นแรงต่าง ๆ ทำให้การทำและกินไอศกรีมเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน ถูกใจทุกเพศทุกวัย

สุดท้ายแล้วถ้าถามว่า ต้นกำเนิดไอศกรีมมาจากประเทศจีนใช่หรือไม่ ก็อาจเป็นไปได้ แต่ก็ยากที่จะสรุปได้แบบร้อยเปอร์เซ็นต์ เพราะแต่ละประเทศมีต้นกำเนิดไอศกรีมที่แตกต่างกัน แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าประวัติศาสตร์ของ ไอศกรีมของประเทศจีน ก็มีเรื่องราวมายาวนานหลายพันปี จากเมนูขนมหวานของชนชั้นสูง สู่เมนูทั่วไปของอันเป็นที่ชื่นชอบของใครหลายคนทั่วทุกมุมโลก เป็นประวัติศาสตร์อาหารที่หล่อหลอมผ่านกาลเวลามาหลายยุคหลายสมัย