ทำความรู้จัก หุ้นกู้ ‘คราวด์ฟันดิง’ ลงทุนระยะสั้นกับธุรกิจ SMEs

การลงทุนมีมากมายหลากหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็น หุ้น กองทุนรวม แต่ยังมีการลงทุนอีกประเภทหนึ่งที่เป็นการลงทุนระยะสั้นกับธุรกิจ Start-up และ SMEs แถมยังให้ผลตอบแทนสูง ซึ่งการลงทุนนี้มีชื่อว่า ‘คราวด์ฟันดิง’

คราวด์ฟันดิง คือการลงทุนอะไร ?

‘คราวด์ฟันดิง’ (Crowdfunding) คือ การระดมทุนจากนักลงทุนที่เป็นบุคคลธรรมดา หรือนักลงทุนสถาบัน ไม่ใช่การขอทุนจากธนาคารหรือสถาบันทางการเงิน คราวด์ฟันดิง ตั้งมาเพื่อสนับสนุนกิจกรรม โครงการ หรือธุรกิจต่าง ๆ โดยนักลงทุนจะได้รับผลตอบแทนขึ้นอยู่กับรูปแบบและวัตถุประสงค์ของผู้ระดมทุน โดยการระดมทุนจะผ่านตัวกลาง ที่เรียกว่า คราวด์ฟันดิง พอร์เทล (Crowdfunding portal) ให้ผู้ระดมทุนและนักลงทุนเจอกันได้ง่ายกว่าและเร็วกว่า

ในต่างประเทศคราวด์ฟันดิง ได้รับความนิยมอย่างมาก เพราะในมุมของผู้ขอระดมทุน นี่คือวิธีเข้าถึงเงินทุนที่สะดวกโดยเฉพาะธุรกิจขนาดเล็ก ฝ่ายนักลงทุนก็มองเป็นโอกาสกระจายการลงทุนในธุรกิจที่หลากหลาย

ส่วนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง คือ หนึ่งในรูปแบบการระดมทุนที่อยู่ในรูปแบบของหลักทรัพย์ (Investment Crowdfunding) จะเป็นการระดมทุนด้วยการออกหุ้นกู้ โดยนักลงทุนจะอยู่ในฐานะเจ้าหนี้ ได้รับผลตอบแทนเป็นดอกเบี้ยและเงินต้นเมื่อครบสัญญา มีวงเงินและระยะเวลาในการชำระคืนเหมาะสมกับขนาดธุรกิจ ทำให้ความเสี่ยงการลงทุนในหุ้นกู้นั้นต่ำกว่าแบบกู้ยืม

ประเภทของการทำคราวด์ฟันดิงมีกี่แบบ ?

คราวด์ฟันดิง มีทั้งหมด 4 รูปแบบคือ

ระดมทุนในรูปแบบการบริจาค (Donation-based)
การขอระดมทุนที่มักเป็นโครงการเพื่อสังคมหรือการกุศล ดังนั้น ผู้ลงทุนจะไม่ได้รับผลตอบแทน เพราะลงเงินเพื่อสนับสนุนและช่วยเหลือนั่นเอง เช่น โครงการก้าวคนละก้าวของ ตูน บอดี้สแลม เพื่อนำเงินไปมอบให้กับโรงพยาบาล
ระดมทุนเพื่อแลกกับสินค้าหรือของที่ระลึกเป็นสิ่งตอบแทน (Reward-based)
คล้ายกับการจ่ายเงินเพื่อพรีออเดอร์สินค้าที่ยังไม่มีการผลิต ซึ่งเริ่มแรกมีแค่ต้นแบบและไอเดีย ซึ่งผู้ที่สนใจสินค้านั้น ๆ ก็จะลงเงินเพื่อระดมทุนให้เจ้าของไอเดียผลิตสินค้าออกสู่ตลาดได้จริง ส่วนผู้ลงทุนก็จะได้สินค้านั้น ๆ เป็นผลตอบแทน ซึ่งปัจจุบันไม่ได้มีแค่สินค้าเท่านั้น ยังมีการระดมทุนเพื่อทำหนังสั้น เกม เพลง หรือแม้แต่หนังสือการ์ตูน
การระดมทุนที่เป็นการกู้ยืม (Peer-to-peer lending)
เป็นการระดมทุนระหว่างผู้ให้ยืม (นักลงทุน) และผู้กู้ยืม (บุคคลหรือผู้ประกอบการ) โดยมี แพลตฟอร์ม ทำหน้าที่เป็นตัวกลาง รวบรวมเงินทุนจากนักลงทุนตามจำนวนที่ผู้กู้ยืมต้องการ โดยที่ผู้กู้ยืมต้องชำระเงินกู้คืนพร้อมดอกเบี้ยให้แก่นักลงทุนตามข้อตกลง ดูแลโดยธนาคารแห่งประเทศไทย
การระดมทุนในรูปแบบหลักทรัพย์ (Investment-based)
กิจการระดมทุนด้วยการออกหุ้น (Equity based) ให้กับผู้ลงทุน เมื่อมีหุ้นก็เท่ากับมีสิทธิ์เป็นเจ้าของบริษัทตามสัดส่วนเงินที่ลงทุน และมีสิทธิ์ได้รับเงินปันผลหรือสามารถนำหุ้นไปขายต่อได้ แต่ทั้งนั้นยังขึ้นอยู่กับนโยบายของบริษัท
กิจการระดมทุนโดยให้หุ้นกู้ (Debt based) ให้กับผู้ลงทุนซึ่งผู้ลงทุนจะอยู่ในฐานะ เจ้าหนี้ของกิจการ จะได้รับผลตอบแทนในรูปแบบดอกเบี้ย และรับคืนเงินต้นเมื่อครบกำหนดอายุ

หุ้นกู้ทั่วไป VS หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง

หุ้นกู้ทั่วไป เป็นตราสารหนี้ที่ออกโดยบริษัทเอกชนหรือรัฐวิสาหกิจ มีด้วยกันหลากหลายประเภทและเงื่อนไข สามารถเลือกลงทุนตามระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อระดมทุนสำหรับใช้ในกิจการต่างๆ ของบริษัท เช่น เพื่อการลงทุนขยายกิจการ ซื้ออุปกรณ์ หรือเพื่อก่อสร้างโรงงาน เป็นต้น

ส่วน หุ้นกู้คราวฟันดิง เหมาะสำหรับผู้ประกอบการรายเล็ก SMEs หรือ Startup ไม่จำกัดว่าเป็นธุรกิจประเภทไหน แต่จะต้องอยู่ภายใต้การประเมินความเสี่ยงและจัดระดับความเสี่ยงของ เว็บไซต์ตัวกลางที่ต้องได้รับใบอนุญาตให้บริการคราวด์ฟันดิง จาก สำนักงาน ก.ล.ต. เท่านั้น เพราะถือเป็นการเสนอขายหลักทรัพย์ต่อประชาชนรูปแบบหนึ่ง

สำหรับการระดมทุนแบบคราวด์ฟันดิง ถือว่าเป็นการลงทุนที่ได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย แต่ความพึงใจกับผลลัพธ์มากน้อยแค่ไหน ก็ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของผู้ระดมทุนและนักลงทุน แต่ที่แน่ ๆ นั้น เราจะได้เห็นภาพรวมเศรษฐกิจไทยที่ตื่นตัวมากขึ้น เพราะการเปิดโอกาสให้บริษัทขนาดเล็กหรือกลุ่มคนที่มีไอเดียน่าสนใจ สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายขึ้น ทำให้ประเทศของเราได้มีนวัตกรรมเจ๋ง ๆ ไม่แพ้ต่างประเทศเกิดขึ้นมากขึ้น หรือแม้แต่ต่อลมหายใจให้กับธุรกิจ SME ที่ต้องการหาเงินลงทุนเพิ่มได้อีกด้วย