Menu
เคยสังเกตไหมว่า สถาปัตยกรรมอย่าง วัด หรือ ราชวัง ในจีน จะมีการทาสีด้วยสีโทนหลัก ๆ อยู่แค่ไม่กี่สีเท่านั้นอย่าง สีแดง สีเหลือง สีฟ้า สีขาว และสีดำหรือเทา ซึ่งการทาสีไม่ใช่แค่เรื่องความสวยงาม เพื่อคุมโทนสีแต่อย่างใด แต่ยังเป็นการผสมผสานความเชื่อที่แฝงเข้าไปในนั้นด้วย แล้วสีแต่ละสีนั้นมีความเชื่ออะไรบ้าง เอซียูเพย์จะมาเล่าเกร็ดความรู้ให้ฟัง
การใช้เลือกนอกจากความสวยงามแล้ว สียังเกี่ยวโยงเกี่ยวกับทฤษฎีธาตุทั้งห้าของลัทธิเต๋า ประกอบไปด้วยธาตุ ไฟ ดิน ไม้ โลหะ และน้ำ ซึ่งความสัมพันธ์ของห้าธาตุนี้ ยังเป็นโมเดลแสดงถึงปรากฏการณ์ทุกอย่างบนโลก เช่น เมื่อโลหะเย็นตัว จะเกิดไอน้ำในอากาศมาเกาะตัวก่อเป็นหยดน้ำ หลังจากนั้นน้ำช่วยเลี้ยงต้นไม้ให้เติบโต พอต้นไม้โตก็นำมาตัดเป็นฟืนเอามาก่อไฟ ส่วนไฟที่มาจากลาวาภูเขาไฟ พอแข็งตัวก็เกิดเป็นหิน พอหินกร่อนก็จะกลายเป็นดิน และดินก็ซ่อนแร่โลหะทุกชนิดไว้ วนเป็นลูปที่ไม่มีสิ้นสุด ด้วยหลักปรัชญานี้เอง สีทั้งห้า สีแดง สีเหลือง สีฟ้า สีขาว และสีดำ เลยเข้าไปผนวกกับธาตุทั้งห้า เกิดเป็นโทนสีที่นิยมใช้ในสถาปัตยกรรมจีน
อย่างที่รู้กันว่าสีแดงคือสีนำโชคของคนจีน สีแดงนั้นหมายถึง ธาตุไฟ สื่อถึงความร้อนแรง อบอุ่น มีพลังหยางสูง และมีความหมายว่า ความสุข ความสำเร็จ ความโชคดี และความมีชีวิตชีวา คนจีนจึงนิยมใช้สีแดงในงานมงคลเช่น งานแต่งงาน หรือวันตรุษจีนที่ผู้ใหญ่ชอบแจก ซองอั่งเปา สีแดงสดให้กับเด็ก ๆ ทุกปี นั่นเอง
สีเหลืองเป็นอีกหนึ่งสีที่มีความสำคัญในสมัยจีนโบราณ สีเหลืองหมายถึง ธาตุดิน ที่สื่อถึงต้นกำเนิดของทุกสรรพสิ่งบนโลก และยังเป็นสีตัวแทนของจักรพรรดิ สังเกตได้จากพระราชวังต้องห้าม ในปักกิ่ง ที่ใช้สีเหลืองเป็นสีหลักตกแต่งทั่วราชวัง ทั้งภายในพระราชวัง แท่นบูชา และราชวังอื่น ๆ ก็มักจะทาสีเหลืองเป็นสีของหลังคา รวมถึงสีเสื้อคลุมและเครื่องทรงขององค์จักรพรรดิ ก็ยังเป็นสีเหลืองอีกด้วย
สีฟ้าเป็นสีที่เกี่ยวข้องกับธาตุไม้ ซึ่งในสมัยโบราณยังไม่มีคำเรียกสีฟ้า เลยเรียกสีฟ้ารวมกับสีเขียว โดยใช้ชื่อเรียกว่า 青 (qing) ซึ่งมีที่มาจากการเกิดต้นใหม่ของพืช ที่สื่อความหมายถึงการเจริญเติบโตหรือการเปลี่ยนแปลงไปสู่สิ่งใหม่ที่ดีกว่า นอกจากนี้สีฟ้ายังเป็นสีตัวแทนของสวรรค์และคำอวยพรจากสรวงสวรรค์ ซึ่งเราจะเห็นได้จากหอสักการะฟ้าเทียนถาน (Temple of heaven) ที่ปักกิ่ง ประเทศจีน สถานที่บูชาทั้งฟ้า และดิน เพื่อบวงสรวงสวรรค์ให้พืชพันธุ์ธัญญาหารในอาณาจักรมีความอุดมสมบูรณ์ ซึ่งหลังคาของหอสักการะนี้ก็ทาด้วยสีฟ้าที่เป็นตัวแทนของสวรรค์
สีขาว มีความหมายถึงธาตุโลหะ โดยมี ทอง (gold) เป็นตัวแทน เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงความสว่าง บริสุทธิ์ และสมปรารถนา ในวัฒนธรรมจีนสีขาวยังเป็นสีแห่งความโศกเศร้าที่ใช้ในงานศพ เกี่ยวเนื่องกับความตายและความโศกเศร้า จึงเป็นสีต้องห้ามสำหรับงานมงคล
สีดำ เป็นสีที่มีความหมายถึง ธาตุน้ำ และเป็นสีกลาง ทำให้มีคุณสมบัติลึกลับไม่แน่นอนแต่สามารถอยู่หลอมรวมกับทุกสิ่งได้ เป็นสีที่มีทั้งพลังอำนาจและความอ่อนไหวไปพร้อม ๆ กัน ให้ทั้ง คุณประโยชน์มากมาย และยังสามารถนำมาซึ่งภัยพิบัติที่ประเมินค่าไม่ได้ ดังนั้นสีดำจึงหมายถึงความคลุมเครือไม่แน่นอน เช่นเดียวกับกระแสน้ำ ที่มีความลึกล้ำยากที่จะหยั่งถึง ทั้งนี้สีดำยังมีความหมายโดยนัยถึงความเศร้าโศก และความตายด้วย
นอกจากนี้ในหนังสืออี้จิง (Book of Changes) ยังเล่าว่าสีดำว่าเป็นสีของสวรรค์ ซึ่งมีที่มาจากการสังเกตท้องฟ้าทางทิศเหนือซึ่งเป็นสีดำมืด ทำให้เกิดความเชื่อว่าจักรพรรดิ หรือ เทียนตี้ คือผู้ที่มาจากดาวเหนือ จักรพรรดิในสมัยโบราณจึงใช้สีดำเป็นสีของเครื่องทรงมาโดยตลอด จนถึงสมัยราชวงศ์ฮั่นถึงมีการเปลี่ยนไปใช้สีเหลืองแทนนั่นเอง
