Menu
ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมาหลายๆคน ได้เคยใช้การชำระเงินแบบ e-Payment ถ้าหากไม่มีโควิด 19 แล้วสังคมไร้เงินสด (cashless society) จะเป็นอย่างไร จะเติบโตเหมือนทุกวันนี้หรือไม่ จะเดินหน้าต่อไปในทิศทางไหน วันนี้เราลองมาคาดการณ์กันครับ
เรามองปัจจัยส่งผลกระทบโดยตรงต่อพฤติกรรมบริโภค 2 ปัจจัยหลัก คือ
ธุรกิจแทบจะทุกธุรกิจไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ปัจจุบันสามารถรับชำระเงินผ่าน e-Payment ได้ทั้งหมด แต่มีหนึ่งธุรกิจเป็นปัจจัยหลัก อันดับต้นๆ ที่ส่งผลให้พฤติกรรมการใช้จ่ายของผู้ใช้งานอย่างเห็นได้ชัดคือ ธุรกิจออนไลน์ไม่ว่าจะเป็น e-Commerce หรือ social Commerce เป็นต้น
จากช่วงเวลาที่ผ่าน 2-3 ปี เราจะเห็นได้ว่า เป็นช่วงเวลาที่ธุรกิจ e-Commerce เติบโตเป็นอย่างมาก และหลายๆ คนก็ได้ซื้อขายสินค้า /บริการผ่านช่องทางนี้อย่างแพร่หลาย และส่งผลโดยตรงต่อการชำระเงินในรูปแบบ e-Payment หรือ การชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์เติบโตไปด้วยอย่างเห็นได้ชัด และในปี 2022 ไทยขึ้นเป็นอันดับ 1 ในการซื้อสินค้าผ่านทางออนไลน์
อย่างที่กล่าวไปข้างต้น สิ่งที่เติบโตตามมาคือ การชำระเงินผ่านทางออนไลน์ โดยในปัจจุบันเราจะจ่ายหรือซื้อสินค้าทำการทำธรุกรรมผ่านทางโทรศัพท์ สิ่งนี้จึงสะท้อนให้เห็นว่าคนไทยใช้จ่ายผ่าน e-Payment เพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก ดังนั้นจึงปฏิเสธไม่ได้ว่า ธุรกิจออนไลน์นั้นเข้ามาทำให้สังคมไร้เงินสดเติบโตสูงขึ้น
เราลองมาดูเหตุผลที่ทำให้ธุรกิจออนไลน์เติบโตกันครับ เหตุผลนี้เป็นตัวที่ดัชนีที่บ่งบอกว่า เราหรือผู้บริโภคใช้ e-Commerce เพราะอะไร จนกลายเป็นปัจจัยที่ทำให้สังคมไร้เงินสดเติบโตตามไปด้วย
หากเราลองมองในการใช้งานจริง เราจะเห็นว่า การใช้โปรโมชันส่งฟรีนั้น บางครั้งจะมีข้อกำหนดว่าต้องใช้จ่ายผ่านทาง e-Payment หรือ e-Wallet เท่านั้น ถึงจะได้ โปรโมชัน ส่งฟรี ในส่วนของคูปอง ส่วนลด ต่างๆ ด้วยเช่นกัน หากจ่ายด้วยเงินสด หรือ ชำระปลายทาง จะไม่สามารถใช้โปรโมชันเหล่านี้ได้ ดังนั้นด้วยเหตุผลหลักๆ นี้ที่ทำให้คนที่ซื้อขายผ่าน e-Commecre เป็นการจูงใจทางอ้อมด้วยเช่นกันที่ทำให้เกิดการใช้จ่ายผ่าน e-Payment มากกว่าที่จะหันไปใช้เงินสด ซึ่งไม่เพียงแต่ e-Commerce เท่านั้นที่ใช้กลยุทธ์ลักษณะนี้ ธุรกิจอื่นๆ เองก็เช่นกัน อย่าง Tiktok เองที่มี Tiktok shop ส่งให้ใช้จ่ายผ่าน e-Payment ด้วยเช่นกัน และ กำลังเป็นที่น่าสนใจและคาดว่าจะเติบโตได้ดีกว่าธุรกิจ e-Commerce เพราะ Tiktok มีผู้ใช้งานที่เยอะกว่า e-Commecre หลายเท่าตัว เพียงแค่เหตุผลนี้เหตุผลเดียวก็เพียงพอที่จะทำให้ Tiktok shop เติบโตได้เป็นอย่างมากในอนาคต ดังนั้น หากเราจะคาดการณ์ว่าสังคมไร้เงินสดจะเติบโตต่อไปอีกหลังยุคโควิด-19 จึงเดาได้ไม่ยากเลยว่า มีแนวโน้มที่จะเติบโตไปอีกหลายเท่าตัวเลยทีเดียว
ในส่วนของธุรกิจออฟไลน์ เราคงได้เห็นว่าช่วงเวลาที่ผ่านมาหลายๆ ร้าน รับชำระผ่านทาง e-Payment ทั้งผ่านทาง เป๋าตังค์ พร้อมเพย์ หรือ e-Wallet มีส่วนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภค เพราะเหตุผลค่อนข้างที่จะคล้ายกันกับออนไลน์ในส่วนของโปรโมชัน ลองสังเกตว่า บางร้านค้าเราซื้อสินค้าในปริมาณมาก แต่กลับจ่าย ผ่าน e-Wallet ได้ถูกกว่าหลักสิบ ถึงหลักร้อยบาทเลยทีเดียว ทำให้เกิดแรงจูงใจที่สามารถจะทำให้การใช้เงินสดนั้นลดลงอย่างเห็นได้ชัด ในการรับชำระผ่าน e-Payment หรือ ออนไลน์ มีข้อดีอย่างมากต่อร้านค้า ดังนั้น สังคมไร้เงินสดที่จะเกิดขึ้นกับธุรกิจออฟไลน์ในอนาคต จึงเป็นไปได้ไม่ยาก และสามารถเติบโตได้อีกหลายเท่าตัว เนื่องจาก ปัจจุบันจากผลสำรวจของ Payment diary ปัจจุบัน คนในสังคมไทยมีการใช้เงินสดอยู่มากถึง 80% จึงทำให้มีโอกาสเติบโตที่สูงเป็นอย่างมาก
ในส่วนของผู้ใช้งาน ปัจจุบันเราต้องยอมรับว่า โทรศัพท์มือถือเป็นสิ่งที่มากกว่าแค่การโทรเข้าโทรออก เพราะสามารถทำได้หลากหลายมาก ไม่ว่าจะเป็นดูหนัง ฟังเพลง ถ่ายรูป ทำงาน หรือค้นหาข้อมูลผ่านทางอินเทอร์เน็ต และหนึ่งในนั้นคือการมีบริการชำระเงินผ่านทางโทรศัพท์โดยผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ดังนั้นโทรศัพท์ และการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตจึงเป็นดัชนีตัวหนึ่งที่สามารถวัดได้ว่าความพร้อมของผู้ใช้งาน มีมากแค่ไหนในการที่จะชำระเงินโดยไม่ใช้เงินสดผ่านทางโทรศัพท์
จากสถิติของ data reportal เผยว่า คนไทยเอง มีการเข้าถึงโทรศัพท์ ในปี 2022 มากถึง 95.60 ล้านเครื่อง คิดเป็น 1.3 เท่าของคนในประเทศ และ สามารถเข้าถึง อินเทอร์เน็ตได้ มากถึง 54.5 ล้านคน ซึ่งถือว่าเป็นตัวเลขที่สูงมาก เพราะคิดเป็น 77.8%ของคนทั้งประเทศที่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความพร้อมของคนในประเทศว่าค่อนข้างที่จะสามารถเข้าถึงบริการทางการเงินผ่านโทรศัพท์มือถือได้
ดังนั้นเรานำข้อมูลจาก Payment dialy มาวิเคราะห์ร่วมกัน การที่คนไทยยังใช้เงินสดอยู่ที่ประมาณ 80% คือเป็นประมาณ 56 ล้านคน ที่ยังใช้เงินสดอยู่ หากตัดคนที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ตไม่ได้ในปัจจุบันออกคิดเป็น ประมาณ 12.4 ล้านคน ดังนั้น จากมีคนอยู่อีกราวๆ 43.6 ล้านคน ที่จะทำให้สังคมไร้เงินสดเติบโตได้อีกจากการหันมาใช้ e-Payment เพิ่มมากขึ้นจากปัจจุบัน หากเรามองถึงความเป็นไปได้ในอนาคต มีแนวโน้มสูงที่สังคมไร้เงินสด จะมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง และอาจจะกลับมาก้าวกระโดดอีกครั้งหลังจากสถานการณ์โลกเรากลับมาเป็นปกติ
