เปิดเมนูขนมไทยสุดฮิต ต้นตำรับจาก ‘ท้าวทองกีบม้า’

ซึ่งครั้งนี้ เอซียูเพย์ จะขอพูดถึงหนึ่งในตัวละครในเรื่อง “พรหมลิขิต” ที่มีชื่อเสียงจริงในประวัติศาสตร์ นั่นก็คือ “ท้าวทองกีบม้า” ผู้รังสรรค์เมนูขนมไทยชาววังมากมายหลายชนิด ที่ได้รับการสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

ถ้าให้พูดถึง กระแสละครที่กำลังมาแรงอีกครั้ง คงจะเป็นเรื่องไหนไม่ได้นอกจาก ละครแนวย้อนยุคอิงประวัติศาสตร์เรื่อง “พรหมลิขิต” (Love Destiny 2) ภาคต่อจาก “บุพเพสันนิวาส” (Love Destiny) ที่สร้างกระแสอาหารไทยและชุดไทยให้กลับมาคึกคักอีกครั้ง

เปิดประวัติชีวิต ราชินีแห่งขนมไทย

“ท้าวทองกีบม้า” มีชื่อเดิมว่า “นางมารี กีมาร์ เดอ ปิน่า” (Maria Guyomar de Pinha) หรือบ้างก็ถูกเรียกว่า “มารี ตอง กีมาร์” เป็นคริสตังเชื้อสายโปรตุเกส เบงกอล และญี่ปุ่น ตอนอายุได้ 16 ปี กีมาร์ได้แต่งงานกับ “พระยาวิไชเยนทร์” หรือ “คอนสแตนติน ฟอลคอน” ขุนนางกรีกที่รับราชการในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา

แต่ชีวิตที่รุ่งโรจน์ก็ดับวูบลง เมื่อพระยาวิไชเยนทร์ผู้เป็นสามี ถูกตัดสินประหารชีวิตและริบราชบาตรหลังเกิดจลาจลก่อนสิ้นรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราชเพียงไม่กี่วัน มารี กีมาร์ จึงมีสภาพสิ้นเนื้อประดาตัว ต้องประสบเคราะห์กรรมและความทุกข์อย่างสาหัส

นางต้องทนทุกข์กับการคุมขัง และยังต้องพบเจอกับการตามรังขวานจาก หลวงสรศักดิ์ (พระเจ้าเสือ) พระโอรสในสมเด็จพระเพทราชา พระเจ้าแผ่นดินใหม่ ที่ได้หลงใหลพึงใจในรูปโฉมของนาง และมีพระประสงค์ที่จะนำนางไปเป็นภริยา แต่นางไม่ต้องการ เลยเกิดเป็นความเกลียดและขู่อาฆาต

หลังจากท้าวทองกีบม้าต้องตกระกำลำบาก เธอได้เขียนจดหมายเป็นภาษาละตินส่งไปยังบาทหลวงฝรั่งเศส เพื่อให้บาทหลวงนำความจากจดหมายเข้ากราบทูลพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ให้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ บังคับให้บรรษัทอินเดียตะวันออกของฝรั่งเศสคืนเงินค่าหุ้นของเจ้าพระยาวิชเยนทร์ที่ได้ลงทุนไว้ให้คืนให้กับท้าวทองกีบม้า ซึ่งหลักฐานนี้ถูกบันทึกไว้ในวันที่ 20 มิถุนายน ค.ศ. 1706 (พ.ศ. 2249) ซึ่งเป็นแผ่นในรัชสมัยของพระเจ้าเสือ

ในบันทึกของเมอซีเยอโชมง ชาวฝรั่งเศสที่เข้ามาในปี พ.ศ. 2262 – 2267 ให้ข้อมูลว่าหลังสิ้นรัชกาลพระเจ้าเสือ ชีวิตของมาดามฟอลคอนได้กลับมาดีขึ้นโดยลำดับ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ (พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ของพระเจ้าเสือ) ได้โปรดเกล้าให้มาดามฟอลคอนเข้ามารับราชการฝ่ายใน ให้นางดูแลเครื่องเงินเครื่องทองของหลวง และเป็นหัวหน้าเก็บพระภูษาฉลองพระองค์ พร้อมสตรีในบังคับบัญชากว่า 2,000 คน

ทั้งนี้ท้าวทองกีบม้าปฏิบัติหน้าที่ด้วยความสุจริต คืนเงินสู่ท้องพระคลังปีละครั้งมาก ๆ ทุกปี จนเป็นที่โปรดปรานในองค์พระมหากษัตริย์ รวมทั้งจอร์จ บุตรชายของเธอที่ยังมีชีวิตอยู่ ด้วยพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระทรงโปรดไว้ใกล้ชิดพระองค์

ในปี พ.ศ. 2260 รัฐบาลฝรั่งเศสได้มีมติอนุมัติให้ส่งเงินรายได้ที่เป็นของฟอลคอนแก่นาง หลังพ้นจากวิบากกรรมอันเลวร้าย ท้าวทองกีบม้าได้ใช้เวลาแห่งบั้นปลายชีวิตที่เหลือด้วยการปฏิบัติศาสนกิจอย่างเคร่งครัด โดยอาศัยอยู่กับลูกสะใภ้ที่ชื่อ ลุยซา ปัสซัญญา (Louisa Passagna) ภริยาม่ายของคอนสแตนติน และได้ถึงแก่มรณกรรมในปี พ.ศ. 2265

ในช่วงที่อยู่ในรั้วราชวัง ท้าวทองกีบม้าได้สร้างสรรค์ขนมหวานหลายชนิด โดยดัดแปลงมาจากตำรับอาหารโปตุเกสให้เป็นขนมหวานของไทย โดยผสมผสานอาหารที่มีมาแต่เดิมรวมเข้ากับวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่น และยังสอนความรู้การทำขนมให้กับเหล่าสตรีในวัง จนกลายเป็นตำรับเป็นที่เผยแพร่โดยทั่วไปและตกทอดสู่คนรุ่นหลัง ถือเป็นหนึ่งในวัฒนธรรมโปรตุเกสที่แพร่เข้าสู่สังคมไทย

เมนูขนมไทยสุดฮิต

ทองหยิบ ขนมรูปทรงดอกไม้ ทำจากไข่เป็ดและน้ำเชื่อม มีความหมายมงคลว่า ความร่ำรวยเงินทอง
ทองหยอด ขนมทรงกลม รสชาติหวานมัน ทำจากไข่เป็ด แป้ง และน้ำตาล มีความหมายมงคลว่า ร่ำรวยไม่หมดไม่สิ้น
ทองพลุ แป้งทอดก้อนกลมคล้ายหยดน้ำ สีเหลืองทอง ผิวเรียบเนียน ด้านในเป็นโพรงกว้าง รสชาติหวานเค็มเล็กน้อย เนื้อสัมผัสกรอบนอกนุ่มในเหมือนขนมเอแคลร์ที่ทอดด้วยน้ำมันในกระทะร้อน ๆ
ทองโปร่งขนมรูปเรือ ทำจากไข่แดงตีให้ขึ้นฟูกับน้ำตาลทราย ผสมกับแป้งสาลี มีสีเหลืองนวล กรอบนอก ด้านในโปร่ง เมื่อทานหลังอบใหม่ ๆ จะมีน้ำตาลเยิ้มออกมา
ทองม้วน ขนมหวานกรอบ ๆ ม้วนกลมเป็นวง มีส่วนผสมหลักคือ แป้ง มะพร้าว น้ำตาลปี๊บ ไข่ไก่ น้ำมันพืช และ งาดำ สีคล้ายทอง จึงเรียกว่า ขนมทองม้วน
ฝอยทอง ขนมไทยเส้นยาว ๆ วางแบบทบกันเป็นแพ ทำจากไข่แดงสีเหลือง มักนำมาใช้ในงานมงคลต่าง ๆ โดยเฉพาะงานแต่งงาน ซึ่งขั้นตอนการทำจะต้องทำเป็นเส้นยาว ๆ เพื่อสื่อความหมายถึงการครองรักครองเรือนที่ยาวนานเหมือนเส้นของฝอยทอง
กะหรี่ปั๊ป อาหารแบบตะวันตกผสมกับอินเดีย คาดว่าดัดแปลงมาจากขนมโปรตุเกสคือ ปัสแตล เป็นแป้งกรอบสอดไส้เนื้อและผงแกงกระหรี่ต่าง ๆ
ขนมหม้อแกง ขนมคัสตาร์ดเวอร์ชั่นไทย เนื้อนุ่มชุ่มช่ำ ประกอบไปด้วย ไข่ แป้ง และกะทิ ทำให้มีลักษณะเป็นของเหลว และจะต้องใช้หม้อดินเผาในการนึ่งให้สุก ทำให้อาจเป็นที่มาของชื่อ ขนมหม้อแกง
สังขยา ขนมห่อใบตอง ด้านในเป็นข้าวเหนียวมูน พร้อมหน้าไข่หวานฉบับเมืองไทยไว้ด้านบน มีความหอมหวาน นุ่มนวล ที่ใครหลายคนต่างชื่นชอบ
ขนมผิง ขนมผิงโบราณทำจาก แป้ง น้ำตาลทราย ไข่แดง และกะทิ แล้วนำไปอบด้วยไฟบนและไฟล่างจนกรอบ โดยคำว่าผิงนั้นมาจากการนำขนมไปผิงไฟเพื่อทำให้ขนมสุก
ขนมสัมปันนี่ สัมปันนีถือเป็นขนมมงคลของไทย เพราะชื่อมีความหมายว่า “อันเป็นที่รัก” สมัยก่อนเล่าว่าผู้หญิงมักจะทำขนมนี้ให้ชายคนรักพกติดตัวเวลาไปออกศึกสงคราม เพราะเก็บไว้ได้นาน และเวลากินมันจะรวมทั้งความหอม ความหวานอยู่ในนั้น
ขนมขิง ขนมที่มีรูปทรงคล้ายขิง รสชาติหอมหวาน ทำจากแป้งทอดแล้วโรยน้ำตาล รอจนน้ำตาลเกาะตัวกัน รสชาติหวานเค็มและหอมแป้งทอด ขนมนี้ส่วนใหญ่ชาวไทยมุสลิมจะทำไว้ทานกับน้ำชายามบ่าย
ขนมไข่เต่า ‘ขนมไข่นกกระทา’ หรือบางคนอาจจะเรียก ‘ขนมไข่เต่า’ เป็นขนมที่มีส่วนผสมของมันเทศ มานวดกับกะทิและแป้ง เติมน้ำตาลทราย ปั้นเป็นก้อนเล็ก แล้วนำลงไปทอดในน้ำมัน ข้างนอกกรอบ ข้างในเป็นโพรงสวย
ลูกชุบ ขนมจากถั่วเหลือง ปั้นเป็นรูปทรงผลไม้ต่าง ๆ เคลือบด้วยผงวุ้น สีสันสดใสที่ทุกคนต่างคุ้นเคยกันดี ในสมัยก่อนนั้นจะใช้อัลมอนด์เป็นตัวหลัก แต่ในประเทศไทยยุคนั้นอัลมอนด์เป็นส่วนผสมที่หายาก จึงมีการนำมาปรับสูตร และกลายเป็นใช้ถั่วเขียวแทน

อย่างไรก็ตามมีบางข้อมูลโดย ปรีดิ พิศภูมิวิถี อาจารย์ประจำคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ได้เปิดเผยว่า ขนมโปรตุเกสที่นำเอามาดัดแปลงเหล่านี้ได้แพร่หลายมาพร้อม ๆ กับกลุ่มชนเชื้อสายโปรตุเกสที่เข้ามาพำนักในกรุงศรีอยุธยามากกว่า 150 ปีก่อนที่ท้าวทองกีบม้าจะเกิดเสียอีก

What is Lorem Ipsum?

Lorem Ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been the industry’s standard dummy text ever since the 1500s, when an unknown printer took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has survived not only five centuries, but also the leap into electronic typesetting, remaining essentially unchanged. It was popularised in the 1960s with the release of Letraset sheets containing Lorem Ipsum passages, and more recently with desktop publishing software like Aldus PageMaker including versions of Lorem Ipsum.