ในโลกที่ทุกอุตสาหกรรมได้รับผลกระทบจากเทคโนโลยีที่เข้ามาช่วยให้เราทำงานได้สะดวก รวดเร็ว แม่นยำมากขึ้น อีกหนึ่งอุตสากรรมที่ได้รับผลกระทบในเชิงบวก และเป็นผลดีต่อผู้ใช้งานหลายๆคนคืออุตสาหกรรมการเงินที่มีระบบการชำระเงินแบบ e-Payment เกิดขึ้นมา ประเทศไทยก็ได้รับผลกระทบนี้เช่นกัน เรามาดูกันว่า 5 ปีที่ผ่านมาทั้งก่อน และหลังโควิด มูลค่าการใช้จ่ายในในประเทศไทยเท่าไหร่ แล้วเป็นยังไงบ้าง
กระบวนการชำระเงินระหว่างผู้จ่าย/ผู้โอนเงินไปยังผู้รับเงินที่เกิดขึ้นผ่านผู้ให้บริการระบบชำระเงินe-Payment ของสถาบันการเงิน และที่ไม่ใช่สถาบันการเงิน ไม่ว่าจะเป็นการโอนเงิน การใช้จ่ายผ่าน e-Wallet ที่อยู่ในรูปแบบของแอปพลิเคชัน หรือบัตรเครดิต บัตรเดบิต ต่างๆ ที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการทำธุรกรรมทางการเงิน และมีบริการมากมาย
ก่อนเราจะไปดูมูลค่าการใช้จ่ายของ e-Payment เรามารู้จักกับบริการต่างๆที่อยู่ในระบบการชำระเงินแบบ e-Payment ก่อนนะครับ
จากข้อมูลข้างต้นทั้งมูลค่า และปริมาณรายการจากการชำระเงินผ่าน e-Payment มีมูลค่าการเติบโตอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ก่อนช่วงโควิด 19 มูลค่าที่ค่อนข้างคงที่ แต่จุดที่น่าสังเกตคือ ปริมาณการชำระเงินที่เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดหลังจากช่วงโควิด 19 ไม่สอดคล้องกับมูลค่าการชำระเงิน อาจจะเพราะพฤติกรรมการใช้จ่ายของคนในประเทศไทยหันมาใช้ e-Payment บ่อยขึ้นหรือไม่
หมายถึง รายการโอนเงินเพื่อลูกค้า ทั้งที่เป็นลูกค้าสถาบันและบุคคลที่มีถิ่นฐานในประเทศ (Resident) และนอกประเทศ (Non-resident) รวมถึงรายการโอนเงินระหว่างสถาบันที่ทำเพื่อลูกค้าที่มีถิ่นฐานในประเทศ และนอกประเทศเป็นระบบงานที่มีมาตรการรักษาความปลอดภัยที่รัดกุม ซึ่งรองรับการโอนเงินมูลค่าสูง โดยไม่จำกัดจำนวนเงินสูงสุดที่โอนได้
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
มูลค่าการโอนเงินเพื่อลูกค้าผ่าน BAHTNET (BAHTNET- 3rd Party) | 333,931 | 342,639 | 318,933 | 295,248 | 270,983 |
ปริมาณการโอนเงินเพื่อลูกค้าผ่าน BAHTNET (BAHTNET- 3rd Party) | 4,563 | 4,504 | 4,456 | 4,258 | 4,028 |
จากข้อมูล BAHTNET 3rd Party เป็นบริการโอนเงินที่มีมูลค่าสูงในการโอนแต่ละครั้ง
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
มูลค่าการโอนเงินภายในธนาคาร (รวมชำระค่าสินค้าบริการ) | 54,977 | 44,920 | 41,659 | 39,734 | 34,849 |
การโอนเงิน/ชำระเงินผ่านเครื่องเอทีเอ็ม | 603 | 708 | 1,106 | 2,009 | 2,561 |
การโอนเงิน/ชำระเงินผ่านอินเทอร์เน็ตและโทรศัพท์เคลื่อนที่ | 54,374 | 44,212 | 40,553 | 37,725 | 32,288 |
ปริมาณการโอนเงินภายในธนาคาร (รวมชำระค่าสินค้าบริการ) | 6,880,216 | 4,662,041 | 3,176,867 | 2,236,739 | 1,445,217 |
การโอนเงิน/ชำระเงินผ่านเครื่องเอทีเอ็ม | 58,933 | 71,226 | 108,769 | 181,108 | 255,051 |
การโอนเงิน/ชำระเงินผ่านอินเทอร์เน็ตและโทรศัพท์เคลื่อนที่ | 6,821,283 | 4,590,815 | 3,068,098 | 2,055,631 | 1,190,166 |
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
มูลค่าการโอนเงินรายย่อยข้ามธนาคาร (Online Retail Funds Transfer: ORFT) | 32,133 | 20,712 | 13,394 | 6,873 | 3,034 |
การโอนเงินรายย่อยข้ามธนาคารผ่านเครื่องเอทีเอ็ม | 246 | 294 | 413 | 611 | 789 |
การโอนเงินรายย่อยข้ามธนาคาร ผ่านอินเทอร์เน็ตและโทรศัพท์เคลื่อนที่ | 31,799 | 20,319 | 12,856 | 6,117 | 2,074 |
การโอนเงินรายย่อยข้ามธนาคารผ่านสาขา | 88 | 99 | 125 | 145 | 171 |
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
ปริมาณการชำระเงินด้วยบัตรพลาสติก (Payment cards) | 902,009 | 817,348 | 815,622 | 696,105 | 599,030 |
บัตรเดบิต | 216,381 | 181,107 | 166,821 | 154,581 | 108,659 |
บัตรเครดิต | 685,628 | 636,241 | 648,801 | 541,524 | 490,371 |
จากข้อมูลเราจะสังเกตได้ถึงปริมาณการโอนเงินที่เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ ทั้งภายในธนาคาร และข้ามธนาคารเองก็ตาม สะท้อนให้เห็นถึงความถี่ในการเงินแบบ e-Payment ที่เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัดจากและตอกย้ำข้อมูลมูลค่าการชำระเงินผ่าน e-Payment ที่เพิ่มขึ้นแต่ไม่สอดคล้องกันกับปริมาณการโอน
หมายถึง ระบบที่ให้บริการชำระเงินรายย่อยระหว่างลูกค้าที่มีบัญชีเงินฝากอยู่ต่างธนาคารผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
มูลค่าการโอนเงินครั้งละหลายรายการ (Bulk Payment) | 36,097 | 32,870 | 31,796 | 30,983 | 28,597 |
การโอนเงินภายในธนาคารเดียวกัน (Direct credit) | 24,263 | 21,226 | 20,820 | 19,840 | 18,002 |
การหักเงินจากบัญชีภายในธนาคารเดียวกัน (Direct debit) | 6,897 | 7,386 | 7,051 | 7,680 | 7,534 |
การโอนเงินข้ามธนาคาร (ITMX Bulk Payment) | 4,937 | 4,258 | 3,925 | 3,463 | 3,061 |
ปริมาณการโอนเงินครั้งละหลายรายการ (Bulk Payment) | 1,026,407 | 705,659 | 519,887 | 460,839 | 416,229 |
การโอนเงินภายในธนาคารเดียวกัน (Direct credit) | 776,591 | 459,126 | 326,888 | 280,464 | 248,466 |
การหักเงินจากบัญชีภายในธนาคารเดียวกัน (Direct debit) | 159,825 | 149,969 | 132,515 | 124,322 | 116,118 |
การโอนเงินข้ามธนาคาร (ITMX Bulk Payment) | 89,991 | 96,564 | 60,484 | 56,053 | 51,645 |
จากข้อมูลการโอนแบบ Bulk Payment ส่วนใหญ่จะเป็นบริการที่จำเป้นต้องโอนให้กับรายย่อยครั้งละหลายๆรายการ เช่น เงินเดือน ซึ่งหลังการมีเหตุการณ์โควิด 19 มีปริมาณการโอนที่เพิ่มขึ้นแต่ไม่สอดคล้องกับมูลค่าที่เพิ่มขึ้น แสดงให้เห็นถึงความพฤติกรรมของการใช้ Bulk Payment ที่แพร่หลายมากขึ้นในการทำธุรกรรม เช่น อาจจะมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบจ่ายการเงินเดือนผ่าน e-Payment เพิ่มขึ้นหรือไม่
Credit card หมายถึง บัตรที่ผู้ถือบัตรได้รับวงเงินสินเชื่อจำนวนหนึ่งจากธนาคารผู้ออกบัตร เพื่อใช้ชำระค่าสินค้าและบริการ หรือถอนเงินสด โดยธนาคารจะหักเงินหรือให้ชำระเงินสินเชื่อ ดังกล่าว ณ สิ้นคาบเวลาที่กำหนดไว้ ยอดเงินค้างชำระจะถูกคิดดอกเบี้ย
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
มูลค่าการชำระเงินด้วยบัตรพลาสติก (Payment cards) | 1,768 | 1,752 | 2,135 | 1,928 | 1,804 |
บัตรเดบิต | 199 | 200 | 253 | 250 | 204 |
บัตรเครดิต | 1,569 | 1,552 | 1,882 | 1,678 | 1,600 |
ปริมาณการชำระเงินด้วยบัตรพลาสติก (Payment cards) | 902,009 | 817,348 | 815,622 | 696,105 | 599,030 |
บัตรเดบิต | 216,381 | 181,107 | 166,821 | 154,581 | 108,659 |
บัตรเครดิต | 685,628 | 636,241 | 648,801 | 541,524 | 490,371 |
จากข้อมูลปริมาณแสดงให้เห็นถึงความถี่ที่มีการใช้งานเพิ่มมากขึ้น แต่มูลค่าการชำระกลับลดลง ในช่วงโควิด 19 อย่างมีนัยสำคัญ สะท้อนให้เห็นถึงมูลค่าการชำระสินค้าหรือบริการต่อครั้งที่ต่ำลงแต่ใช้จ่ายผ่านบัตรมากขึ้น ปัจจัยหนึ่งอาจเพราะเศรษฐกิจที่หดตัวจากสถานณ์โควิด 19 หรือไม่
หมายถึง มูลค่าเงินที่ถูกบันทึกในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์(เช่น ชิปคอมพิวเตอร์ในบัตรแทนเงินสดหรือบัตรพลาสติก เครือข่ายโทรศัพท์ เครือข่ายอินเทอร์เน็ต )ซึ่งผู้ใช้งานได้ชำระหรือเติมเงินไว้ล่วงหน้า หรือหักผ่านบัญชีธนาคารโดยตรง (Pre-paid) แก่ผู้ให้บริการ e-Money หรือ ที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในชื่อ e-Wallet ซึ่งสามารถใช้ชำระสินค้า หรือบริการได้ตามที่ร้านค้าที่รับชำระ
2021 | 2020 | 2019 | 2018 | 2017 | |
มูลค่าการชำระเงินเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) | 468 | 311 | 282 | 205 | 127 |
ปริมาณเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) | 2,537,371 | 2,136,399 | 1,965,753 | 1,511,010 | 1,272,236 |
จากข้อมูลแสดงให้เห็นถึงการเติบโตอย่างต่อเนื่อง และสอดคล้องกันระหว่างปริมาณและมูลค่าการในการชำระเงิน จุดที่น่าสังเกตอีกอย่างหนึ่งคือ บริการชำระเงินผ่าน e-Money ยังเป็นบริการที่สามารถเติบโตได้อีกหลายเท่าตัว ในระบบการชำระเงินแบบ e-Payment เนื่องจากเมื่อเราเทียบมูลค่ากับการปริมาณสะท้อนให้เห็นถึงความถี่ที่สูงมาก แม้การชำระแต่ละครั้งจะมีมูลค่าการชำระเฉลี่ยที่ไม่สูงมากนัก ซึ่งในมุมพฤติกรรมด้านการใช้งาน แสดงให้เห็นว่าผู้บริโภคมีการใช้งานที่สูงมาก และอาจจะใช้ในชีวิตประจำวัน สะท้อนให้เห็นจากความถี่ในการใช้งาน
เพื่อนคิดเห็นอย่างไรกับการชำระเงินแบบ e-Payment บ้างครับ และปัจจุบันใช้ e-Payment ด้านไหนบ้างครับ