‘หลอดกระดาษ’ อาจทำร้ายโลกพอกับหลอดพลาสติก

แต่เมื่อไม่นานมานี้ นักวิทยาศาสตร์ได้ออกมาเปิดเผยว่า หลอดกระดาษที่ใช้กันเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม แทนหลอดพลาสติกทั้งหลายนั้น แท้จริงแล้วหลอดกระดาษที่เราใช้ดูดเครื่องดื่มนั้น มีสารเคมีที่เป็นพิษแฝงอยู่ ซึ่งส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมไม่ต่างกันกับการใช้หลอดพลาสติกเลย 

ผลงานวิจัยล่าสุดของนักวิจัยชาวเบลเยียม ที่ทำการทดสอบกับหลอดหลากหลายชนิด 39 ยี่ห้อครั้งแรก ค้นพบว่าหลอดกระดาษที่นำมาทดแทนหลอดพลาสติก ที่เราเชื่อกันว่าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมนั้น กลับมีสารเคมีที่เป็นพิษชื่อว่า สารโพลีและเพอร์ฟลูออโรอัลคิล (PFAS) หรือ ‘สารเคมีถาวร’ เป็นจำนวนมากอยู่ในหลอดที่ทำจากกระดาษและไม้ไผ่

จากการทดสอบหลอดเกือบทุกประเภทที่มีอยู่ในตลาดยุโรป พบว่า 90% ของหลอดที่อยู่ในท้องตลาดมีสาร PFAS โดยแบ่งสัดส่วนออกเป็น หลอดไม้ไผ่ 80% หลอดพลาสติก 75% และหลอดแก้ว 40% ส่วนหลอดโลหะไม่พบสารเคมีใดๆ เลย จากการศึกษาไม่สามารถระบุได้ว่าสารเคมีเหล่านี้ปนเปื้อนมาจากขั้นตอนใด

โดยสาร PFAS นี้ คือกลุ่มสารเคมีที่สามารถพบได้ตามเครื่องครัวที่ไม่ติดกระทะ ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด โฟม ผ้ากันคราบ ไปจนถึงวัสดุก่อสร้าง โดยสารเหล่านี้จะเป็นอันตรายทั้งกับคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม เนื่องจากสารเคมีเหล่านี้จะยังคงตกค้างอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้หลายพันปี ถึงแม้ตัววัสดุจะย่อยสลายไปหมดแล้ว แต่สารนี้ยังคงตกค้างอยู่ในดิน น้ำ อากาศ และในร่างกาย ทำให้มีคนเรียกสารเคมีชนิดนี้ว่า ‘สารเคมีถาวร’

ยิ่งกว่านั้น นักวิทยาศาสตร์ยังพบว่า สารตัวนี้เชื่อมโยงกับปัญหาสุขภาพในประชาชน เพราะจะคงอยู่ในร่างกายมนุษย์ได้นานหลายปี ทั้งการทำให้การตอบสนองต่อวัคซีนลดลง น้ำหนักเด็กแรกคลอดต่ำกว่าเกณฑ์ ทำให้เกิดโรคไทรอยด์ เพิ่มระดับคลอเรสเตอรอล ทำลายตับ ก่อให้เกิดมะเร็งในไต รวมถึงส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ ส่งผลให้ทั่วโลกมีการแบนสินค้าที่มีสาร PFAS มาตั้งแต่ปี 2020

และสารนี้ยังเป็นอันตรายต่อสัตว์ต่าง ๆ อีกด้วย จากการวิเคราะห์พบสารประกอบ PFAS มากกว่า 120 ชนิดอยู่ในสัตว์ รวมถึงในสัตว์บางชนิดที่ถูกคุกคามหรือใกล้สูญพันธุ์แล้ว อย่างเช่น หมีขั้วโลกและเสือโคร่ง สัตว์เลื้อยคลาน นก  สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก เช่น แมว กบ และปลาหลากหลายชนิด

ดังนั้นตอนนี้ทางเลือกที่ปลอดภัยและดีต่อโลกที่สุดในคือ การเลือกใช้หลอดโลหะที่สามารถล้างทำความสะอาดได้ ลดและเลี่ยงการใช้หลอดกระดาษ ที่นอกจากจะก่อสารอันตรายแล้ว ยังสร้างขยะเพิ่มไม่ต่างจากหลอดพลาสติกอีกด้วย ซึ่งถ้าผลวิจัยได้มีการพิสูจน์ที่ชัดเจน ก็อาจส่งผลกระทบต่อธุรกิจหลอดกระดาษในอนาคตอันใกล้แน่นอน