ชาที่เพื่อน ๆ ชอบดื่มกัน ไม่ว่าจะเป็น ชานมไข่มุก ชาไทย ชาเขียว รู้หรือเปล่าว่าจุดกำเนิดของชานั้นเริ่มมาจากไหน ทำไมบางที่เรียก “ชา” บางที่ เรียก “ที” วันนี้เอซียูเพย์ จะพาไปทำความรู้จักประวัติของชา โดยเฉพาะชาของจีน และประเภทของชาในปัจจุบัน พร้อมแล้วยกชาขึ้นมาจิบแล้วไปเจาะประวัติชากันเลยยย
คำบอกเล่าที่เก่าแก่ที่สุดนั้นเกิดเมื่อ 2,737 ปี ก่อนคริสตกาล โดยจักรพรรดิหรือเทพเจ้าที่มีชื่อว่า “เฉินหนง” (Shennong หรือ Shen Nung) วันหนึ่งเฉินหนงกำลังนั่งพักอยู่ใต้ต้นไม้ เขาให้บ่าวไพร่ต้มน้ำร้อนมาให้ ระหว่างนั้นมีใบไม้จากต้นไม้ปลิวหล่นลงไปในถ้วยน้ำของเขา ด้วยความที่จักรพรรดิรอบรู้เรื่องสมุนไพร จึงตัดสินใจลองดื่มน้ำที่มีรสของใบไม้ใบนั้น ซึ่งใบไม้มากจากต้น คาเมลเลีย ซิเนนซิส (Camellia sinensis) ซึ่งคือต้นชาที่ใช้ดื่มมาจนถึงปัจจุบัน
มีหลักฐานโบราณคดีที่ยืนยันว่ามีการปลูกต้นชาไว้ในประเทศจีนตั้งแต่เมื่อ 6,000 ปีก่อน แต่ก่อนหน้านี้ชาวจีนบริโภคใบชาในฐานะส่วนประกอบในอาหาร ทั้งการกินแบบผักหรือการนำไปต้มกับโจ๊ก นอกจากนี้ยังมีหลักฐานสำคัญที่เป็นลายลักษณ์อักษรเกี่ยวกับเรื่องชา นั่นก็คือ “วรรณกรรมชาคลาสสิกฉาชิง (Cha Ching)” เป็นตำราเล่าเกี่ยวกับแหล่งกำเนิดของชา การปลูกชา การผลิตชา คุณภาพของชา วิธีการดื่มชา อุปกรณ์การชงชาและธรรมเนียมการชงชา เป็นเล่มแรกในประวัติศาสตร์โลก
การค้นพบกรรมวิธีการผลิตชาได้นำไปสู่วัฒนธรรมการดื่มชาอันเป็นเอกลักษณ์ในจีน แม้แต่ศิลปินหลากหลายสาขาล้วนนำไปพัฒนาในงานศิลป์ของตน อย่างเช่น เล่าจื๊อ นักปรัชญาคนสำคัญของจีน ได้พรรณนาลักษณะของชาไว้ว่าเป็นดั่งฟองแห่งหยกไหล และเป็นส่วนผสมที่ขาดไม่ได้ในน้ำอมฤต (elixir of life)
วัฒนธรรมการดื่มชาได้แพร่กระจายไปทั่วอาณาจักรในสมัยราชวงศ์ถังกลางศตวรรษที่ 8 และได้แพร่กระจายไปทั่วเอเชียตะวันออก ทั้งเกาหลี ญี่ปุ่น และเวียดนาม หลังจากนั้นชาเริ่มแพร่ไปทั่วยุโรปและเริ่มเป็นที่รู้จักในช่วงปลายศตวรรษที่ 16 นั่นเอง
หากลองสังเกตดี ๆ จะพบว่าบนโลกนี้มีคำเรียกชาอยู่เพียง 2 แบบเท่านั้น เรียกว่า “cha” และ “te” โดยสองคำนี้ล้วนมีต้นกำเนิดมาจากภาษาจีนเหมือนกัน เพียงแต่อ่านออกเสียงแตกต่างกันในแต่ละภูมิภาค
คำว่า ชา (Cha) มาจากการอ่านออกเสียงแบบกวางตุ้งที่ใช้กันในแถบมณฑลกวางโจวในบริเวณเขตพาณิชย์อย่างฮ่องกงและมาเก๊า ซึ่งมีการติดต่อค้าขายกับชาวโปรตุเกส โดยชาวโปรตุเกสก็ได้นำคำนี้ไปเผยแพร่ต่อในบริเวณประเทศอินเดียช่วงศตวรรษที่ 16 และไทยก็ได้รับอิทธิพลต่อมาเช่นกัน
คำว่า ที (Te) มาจากสำเนียงฮกเกี้ยน โดยใช้ในแถบท่าเรือ เสี่ยเมิน และ เฉวียนโจว ที่ต้องติดต่อกับชาวยุโรปตะวันตกรวมไปถึงชาวดัตช์ คำนี้ได้เผยแพร่ในดินแดนอาณานิคมอย่างชวา ชาวมาเลย์ และจากนั้นชาวดัตช์ได้นำคำนี้ไปแพร่หลายในยุโรปตะวันตก จนกลายเป็นศัพท์ภาษาอังกฤษว่า “tea” นั่นเอง
ปัจจุบันชาแต่ละประเภทขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ วิธีการเก็บและกระบวนการแปรรูป โดยชาที่นิยมดื่มกันมี 5 ประเภท ได้แก่
1 ) ชาเขียว (Green Tea)
ผลิตจากยอดชาอ่อนสีเขียว และนำมาอบไอน้ำเพื่อคงความสดใหม่ กระบวนการผลิตชาเขียวแบบจีนและญี่ปุ่นมีความแตกต่างกัน อย่างเช่น การบดใบชาให้เป็นผงเรียกว่า “โหม่ฉา (Mǒchá)” หรือผงชามัทฉะที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน
2 ) ชาอู่หลง (Oolong Tea)
ผลิตจากยอดชาอ่อนสีเขียวเช่นกัน แต่หลังอบไอน้ำแล้ว จะนำมาหมักบ่มอีกครั้ง ทำใหมีรสชาติขมเล็กน้อย
3 ) ชาขาว (White Tea)
เป็นชาราคาแพง เพราะเก็บเกี่ยวได้ปีละ 2 ครั้งเท่านั้น ยอดชาอ่อนมีขนบาง ๆ สีขาวปกคลุ่ม หลังเก็บเกี่ยวแล้วจะนำมาตากให้ใบชาแห้งอย่างรวดเร็วเพื่อรักษาความสดใหม่ ใบชาจะมีกลิ่มหอมอ่อน ๆ
5 ) ชาดำ (Black Tea)
ผลิตจากใบชาแห้ง ที่นำไปรีดน้ำออกจนหมด และหมักบ่มจนเป็นสีส้ม หรือสีแดง เป็นชาที่ได้รับความนิยมแพร่หลายมากที่สุด หรือที่รู้จักกันว่า “ชาฝรั่ง” ต่าง ๆ อย่างเมนูยอดฮิต “ชาไทย” หรือ “ชานมไข่มุก” ก็มาจากชาดำเช่นกัน
6 ) ชาแต่งกลิ่น ชาผลไม้ และชาสมุนไพร
มักนำชาดำมาแต่งเติมด้วยกลิ่นผลไม้ หรือดอกไม้ บางทีก็เติมน้ำตาล หรือชาที่ทำจากผลไม้และดอกไม้แห้ง 100% เช่น เก๊กฮวย กระเจี๊ยบ ตะไคร้
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checkbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checkbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional" |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other". |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |