ทั่วโลกจับตา เศรษฐกิจจีนโตต่ำกว่าที่คาด

ถึงแม้ว่าเศรษฐกิจจะฟื้นฟูหลังจากโควิดได้ไม่นาน แต่ตอนนี้ประเทศจีนกลับต้องเจอเผชิญหน้าท้าทายอย่างมาก กับภาพรวมเศรษฐกิจในปีนี้ที่ลดลงและอาจส่งผลในระยะต่อไป ด้วยปัจจัยหลายอย่างทั้งปัญหาภายในและภายนอก ซึ่งอาจส่งผลต่อเศรษฐกิจโลก รวมถึงการส่งออกในประเทศไทยด้วย

ภาวะเศรษฐกิจจีนที่แผ่วเบาและช้ากว่าที่หลายฝ่ายคาด

จาก KKP Research โดยกลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร ได้ประเมินว่าภาพรวมเศรษฐกิจจีนในปีนี้และระยะต่อไปกำลังเผชิญความท้าทายมาก จะไม่เติบโตแข็งแกร่งเหมือนทศวรรษที่ผ่านมา เศรษฐกิจที่โตช้าดังกล่าวมาจากหลายปัจจัยด้วยกัน ทั้งเรื่องความเสี่ยงด้านอสังหาริมทรัพย์ การส่งออกที่ถูกกดดันจากปัจจัยภายนอก และอัตราว่างงานที่เพิ่มมากขึ้น

คนจีนที่มีฐานะจำนวนไม่น้อยเริ่มรู้ว่าเศรษฐกิจในประเทศของตนจะเติบโตช้า ก็เริ่มย้ายออกนอกประเทศ ไตรมาส 1 ของปีนี้ คนจีนมาซื้อคอนโดในประเทศไทยถึง 1,747 ชุด คิดเป็น 46.3% ของคนต่างชาติที่มาซื้อคอนโดในประเทศไทย นี่หมายความว่า คนจีนเริ่มย้ายแหล่งทำมาหากิน และมีจำนวนไม่น้อยไปลงหลักปักฐานในประเทศต่างๆทั่วโลก

ปัจจัยที่ทำให้เศรษฐกิจจีนเติบโตช้า

ปัญหามาจากความเสี่ยงที่โครงการอสังหาริมทรัพย์
ปัญหาอสังหาหลายแห่งไม่สามารถดำเนินการก่อสร้างจนเสร็จสิ้นได้ตั้งแต่ปี 2015 เนื่องจากหลายบริษัทกำลังประสบปัญหาด้านสภาพคล่องและปัญหาล้มละลาย ทำให้ไม่สามารถชำระหนี้สินได้
ภาคการส่งออกกำลังถูกกดดัน
ตัวเลขส่งออกจีนหลายเดือนที่ผ่านมาหดตัวลงเมื่อเทียบกับปีที่แล้วจากการชะลอตัวของอุปสงค์โลก การส่งออกที่หดตัวลงยังเป็นผลมาจากการแยกกัน (decoupling) ระหว่างเศรษฐกิจสหรัฐฯ และจีน ที่เริ่มส่งผลกระทบต่อภาคการส่งออกมากขึ้น การส่งออกของจีนไปตลาดสหรัฐฯ หดตัวในอัตราที่สูงกว่าตลาดอื่นค่อนข้างมาก
เอไอเข้ามาแทนที่แรงงาน
โรงงานผู้ผลิตขนาดใหญ่ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาแทนแรงงานมนุษย์ ทำให้คนตกงานจำนวนมากทุกประเทศ ทางแก้ไขปัญหาของรัฐก็คือต้องพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้เป็นแรงงานระดับชำนาญการ ให้เป็นแรงงานที่มีทักษะขั้นสูง และต้องบริหารจัดการให้แรงงานส่วนหนึ่งไหลเข้าไปอยู่ในภาคเกษตรกรรม การปฏิรูป ที่ดินและการบริหารจัดการที่ดินเพื่อรองรับแรงงานที่มาจากนอกภาคเกษตรให้มาอยู่ในภาคเกษตร จึงจำเป็นอย่างมาก
คนหนุ่มสาวจีนตกงาน
จากรายงานเมื่อเดือนมิถุนายน 2023 ที่ผ่านมา อัตราการว่างงานในกลุ่มประชากรจีนวัย 16 – 24 ปีจะพุ่งสูงถึง 21.3% เพิ่มขึ้นจาก 20.8% ในเดือนพฤษภาคม ซึ่งไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประวัติศาสตร์ของจีนตั้งแต่มีการจดบันทึกสถิติมา นอกจากนี้ อุตสาหกรรมหลักที่รองรับการจ้างงานกลุ่มแรงงานจบใหม่ ส่วนมากเป็นอุตสาหกรรมที่กำลังเผชิญกับปัญหาเชิงโครงสร้าง เช่น ภาคอสังหาริมทรัพย์ หรืออุตสาหกรรมที่เผชิญนโยบายภาครัฐควบคุมธุรกิจมากขึ้น เช่น ภาคเทคโนโลยี ภาคการศึกษา ทำให้แรงงานกลุ่มนี้ได้รับผลกระทบทางลบมากกว่าอุตสาหกรรมอื่น ๆ

สภาวะเศรษฐกิจจะส่งผลกระทบต่อไทยหรือไม่

เศรษฐกิจจีนที่เติบโตช้าลง โดยดูจากจีดีพีไตรมาสที่ 2 ซึ่งขยายตัวเพียง 6.3% ต่ำกว่าที่คาดการณ์ อาจส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทยค่อนข้างมาก จากการที่เศรษฐกิจไทยพึ่งพาจีนในสัดส่วนที่สูง แม้นักท่องเที่ยวจากจีนจะทยอยกลับมา แต่ยังฟื้นตัวช้ากว่าที่คาดและยังอยู่ในระดับต่ำกว่าช่วงปี 2019 อยู่ค่อนข้างมาก หากเศรษฐกิจจีนชะลอตัวต่อเนื่อง อาจส่งผลให้จำนวนนักท่องเที่ยวต่ำกว่าที่คาดไว้ที่ประมาณ 5 ล้านคน

นอกจากนี้ภาคอสังหาริมทรัพย์ ที่คนจีนซื้อที่อยู่อาศัยอาจจะลดลงด้วย ในส่วนภาคโรงแรม สถานที่พักต่าง ๆ โดยเฉพาะขนาด 3 ดาว อาจได้รับผลกระทบ นายกสมาคมโรงแรมไทย กล่าวว่า ต้องเร่งปรับตัว หาลูกค้าจากกลุ่มประเทศใหม่ ๆ ซึ่งขณะนี้ก็มีสัญญาณดีจากนักท่องเที่ยวชาติอื่นที่เพิ่มขึ้น จึงทำให้ในภาพรวมน่าจะมีเม็ดเงินไหลเข้ามากกว่าปีที่ผ่านมา

แม้การส่งออกของไทยไปจีนจะฟื้นตัวได้ดีเมื่อเทียบกับปีที่แล้ว แต่สินค้าส่งออกไปจีนที่ฟื้นตัวได้ดีมีเพียงแค่กลุ่มผลไม้เป็นหลัก สะท้อนการฟื้นตัวของจีนกระจุกตัวแค่ภาคอุปโภคบริโภค ส่วนส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมของไทยยับซบเซาตามการชะลอตัวของภาคการลงทุนและส่งออกของจีน

การฟื้นตัวของเศรษฐกิจจีนที่อ่อนแอ ทำให้ตลาดคาดการณ์ว่าจีนจะมีมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจออกมามากขึ้น และช่วยทำให้เศรษฐกิจจีนสามารถฟื้นตัวต่อเนื่องได้ โดย KKP Research เชื่อว่าการกระตุ้นด้วยการอัดฉีดสภาพคล่อง การลดอัตราดอกเบี้ยเงินฝาก จะรักษาสภาพคล่องให้แค่เอกชนเท่านั้น แต่ไม่ช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจผ่านการลงทุนที่จะเพิ่มขึ้นอย่างในอดีตได้