ทำไมน้ำมันไทยถึงราคาแพง

ถ้าโรงกลั่นน้ำมันแต่ละแห่งมีปริมาณน้ำมันดิบที่ซื้อเตรียมไว้สำหรับกลั่นในปริมาณน้อย จึงต้องการน้ำมันดิบจำนวนมาก ทำให้ความต้องการโดยรวมของตลาดโลกจะเพิ่มขึ้น ก็จะเป็นปัจจัยที่กดดันราคาให้สูงขึ้นเช่นกัน

ในตลาดหลักของโลกนั้นน้ำมันจะมีการซื้อขายด้วยเงินสกุลดอลลาร์สหรัฐ ดังนั้นเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงหรือความผันผวนเกิดขึ้นกับอัตราแลกเปลี่ยนระหว่างสกุลเงินท้องถิ่นกับเงินดอลลาร์สหรัฐ เช่นค่าเงินอ่อนค่า-แข็งค่า ก็ส่งผลให้ต้นทุนในการซื้อน้ำมันดิบหรือน้ำมันสำเร็จรูปเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย

เนื่องจากกลุ่ม OPEC ต้องรักษาเสียรภาพราคาไม่ให้สูงหรือต่ำจนเกินไป นักวิเคราะห์คาดการณ์ว่ากลุ่มโอเปกพลัสมีแนวโน้มที่จะคงนโยบายปรับลดกำลังการผลิตจนกว่าจะมีการประชุมเต็มรูปแบบในเดือนมิถุนายน 2567 นี้

นอกจากปัจจัยรอบ ๆ แล้ว สภาพอากาศและภัยพิบัติที่รุนแรงที่เกิดขึ้นในแหล่งผลิตน้ำน้ำมัน เช่น พายุเฮอร์ริเคน หรือ แผ่นดินไหว จนทำให้แหล่งผลิตหรือท่อสำหรับขนส่งได้รับความเสียหาย ก็จะส่งผลต่อปริมาณน้ำมันดิบที่ผลิตเข้าสู่ตลาดเช่นกัน

• สงครามในรัสเซีย – ยูเครน 

ซึ่งเป็นประเทศผู้ผลิตน้ำมันรายสำคัญของโลก ซึ่งความขัดแย้งระหว่างรัสเซียและยูเครนยังคงตึงเครียด หลังยูเครนยังคงเดินหน้าโจมตีโรงกลั่นน้ำมันและโครงสร้างพื้นฐานในรัสเซียอย่างต่อเนื่อง 

โดยล่าสุดรัสเซียมีแผนลดการส่งออกน้ำมันดีเซลผ่านท่าส่งออกบริเวณทะเลดำและทะเลบอลติกในเดือนเมษายนนี้ลง 21% มาอยู่ที่ 2.29 ล้านตัน (ประมาณ 570,000 บาร์เรล/วัน) เนื่องจากโรงกลั่นหลายแห่งปิดซ่อมแซมหลังถูกโดรนของยูเครนโจมตี

• สงครามในตะวันออกกลาง

สงครามระหว่างอิสราเอลและกลุ่มฮามาส ที่สร้างความเสียหาย และสถานการณ์ตึงเครียดระหว่าง อิหร่านกับอิสราเอล ที่เตรียมทำสงครามกันอย่างเปิดเผยหลังจากมีเจ้าหน้าที่ระดับสูงถูกโจมตีจนเสียชีวิต โดยอิหร่านประกาศแล้วว่า จะเอาคืนอิสราเอลในทุกประเทศที่มีสถานทูตอิสราเอลก่อน

ในหลายประเทศรัฐมีนโยบายอุดหนุนราคาน้ำมัน ซึ่งจะช่วยให้ราคาน้ำมันถูกลง แต่หากไม่อุดหนุนและนำเงินไปพัฒนาในส่วนอื่นแทน ราคาน้ำมันก็อาจจะสูงขึ้นกว่าประเทศอื่น ๆ เพราะราคาขายปลีกน้ำมันแต่ละประเทศ ขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐด้วยเช่นกัน 

ซึ่งตอนนี้ราคาที่ตรึงไว้ได้ทะลุเกินเพดานที่รัฐกำหนด เนื่องจากราคาดีเซลลิตรละ 30 บาท ตั้งแต่เดือน กันยายน 2566 ส่งผลให้กองทุนน้ำมันฯ ติดลบใกล้ 100,000 ล้านบาท โดยตอนนี้กำลังมีการเจรจาเรื่องมาตรการลดภาษีดีเซล 1 บาทต่อลิตร ที่ครบกำหนดวันที่ 19 เมษายน 2567 นี้